(Opdracht)verhalen voor kinderen en tieners

Je ligt  vlak naast me of toch alleszins in mijn buurt. Soms slaap je in mijn handtas, wandel je met me mee in m'n broekzak of hang je achter een ijzerdraadje dat je op het dashboard van mijn auto houdt. Maar je bent er wel altijd. Soms misschien een beetje té veel. Jouw aanwezigheid is soms zo indringend dat het me roept als ik het geen aandacht geef. Je trekt aan me en schreeuwt naar me als je zonder mijn vingers op je scherm alleen aan de kant ligt te wachten. En ondanks ik me bewust ben van jouw zielige smekende aandacht, kan ik het toch vaak niet laten je te negeren. Ondanks dat ik weet dat je me geregeld stress geeft door constant nieuwe prikkels te geven, lijk ik je niet te kunnen ontlopen. Langs de andere kant geef je me ook vreugde, zekerheid en duidelijkheid; iets wat ik hard nodig heb. Misschien is het daarom wel zo moeilijk om je te lossen. Deels loop ik graag van je weg om meer innerlijke rust te vinden en deels stap ik naar je toe om de bevestiging en sensatie te krijgen waar ik nood aan heb op dat moment. 't Is als een haat-liefdeverhouding, als kat en hond die samen slapen of als broer en zus op de achterbank van de auto. Ik heb je nodig maar toch ook weer niet.

Vandaag is de dag dat ik staak! Zou het niet eens tijd worden? Hoeveel jaren draai ik al mee voor alles en iedereen in dit huis? Mensen gebruiken me om gebruikte borden vol etensresten op te zetten of hete kookpotten met blubberende sausen in. Ze denken dan dat ik weer schoon word nadat ze met zo’n natte stinkvod over me heen zijn gegaan maar ik blijf me vies voelen; gebruikt en ongewaardeerd. Zelfs die oude poezenbeesten lopen soms over me heen met hun vieze modderpoten, waarop ik weer zo’n natte schoteldoek over me heen krijg. Het is gewoon ranzig! Geen enkel ander meubelstuk wordt zo bepoteld, betast, besneden en bevlekt als ik. En waarom? Wat heb ik die mensen ooit misdaan? Iedere dag probeer ik te blinken als een spiegel met mijn mooie zwarte granieten huid, in de hoop dat ze me dan meer in mijn waarde zouden laten; mijn schoonheid zouden waarderen. Maar nee; enkele minuten later liggen er alweer poedersporen van die grote witte proteïnepot van de puberzoon op mijn vel of bruine koffievlekken die de moeder des huizes over me heen laat lopen. Ik bedoel; auw! Ti’s niet omdat ik van graniet ben gemaakt dat ik geen pijn kan ervaren! Kun je je inbeelden hoe het voor me voelt als ze zo’n plastic plankje op me leggen om er vervolgens hard in te snijden met een scherp aardappelmesje? Ok toegegeven; hier zal het plankje de meeste pijn lijden maar ik voel die druk heus ook wel, hoor! Bij iedere snee wordt mijn zwarte huid wat ingeduwd om vervolgens weer geruisloos uit te zetten. Het is een constant dramatisch spel van lijden en gezien willen worden. Maar gisteren trof echt alles! En ti’s daarom dat ik nu staak! Wat er toen gebeurd was, jee… je zal het vast niet kunnen geloven! Het begon allemaal met de moeder des huizes die (weer maar eens) uiteten ging met een vriendin (zie je wel dat mijn schoonheid er niet toe doet? Snif.) Dus bleven de vader, de zoon, de dochter, de twee poezenbeesten en het té kleine hondje met keelklanken over. Ze hadden het over wat ze gingen eten. De vader had daarbij zijn zinnen gezet op chili con carne, terwijl de zoon zin had in pannenkoeken en de dochter een hele uiteenzetting gaf over het belang van een gezonde maaltijd! Ze kregen ruzie en zodus ging ze elk hun eigen potje koken; de zoon aan de linkerkant van het vuur, de vader aan de rechterkant en de dochter aan de kant van de wasbak. Mijn hele lijf was bedekt met potjes, conservenblikken, tomatenvlekken, peper – en zoutkorrels, plakkerig deeg, stukken komkommer en spetters melk. Op de kop toe had het mini-hondje de witte poes gebeten in haar staart, waardoor die met een luide miauw recht sprong en met een bloedspoor in de smurrie liep. De zoon verschoot daarbij en liet zijn hele kom met vloeibaar deeg omvallen, waarbij hij ook de eierschalen omverwierp die hun restjes eiwit op mij lieten uitdruppen. De dochter wou de kat van het aanrecht afduwen (dank u!) maar greep er telkens naast. In de plaats daarvan gooiden ze de tomaten tegen mijn bovenkant en de stukjes komkommers verspreidden zich nog meer op mijn donkere velletje. De kat had intussen een rustig plekje op de vensterbank boven mij gevonden waar ze ongegeneerd haar wonde begon te likken. De bloedspetters die daarbij vrijkwamen, vlogen gezellig in het omgevallen deeg en over de tomaten heen. Dat was het moment dat iedereen begon te schreeuwen, zijn handen van me aftrok en me aankeek alsof ik het grootste vuil van de straat was. Vervolgens draaiden ze zich allemaal om en… zijn ze ook maar uit eten gegaan. Mij lieten ze achter op mijn eigen slagveld, zonder enig omkijken. Ze lieten me letterlijk weken in mijn eigen vuil! Het was zo genânt! Ik heb me nog nooit zo vernederd gevoeld. En dus beste mensen, staak ik vandaag. Ik weiger langer dienst te doen als levende snijplank of vlekkenopzuiger. Ik heb ook mijn eigenwaarde. Adieu!

Over hoe een rustige ontbijttafel plots wordt getransformeerd in een decor van een strijdlustig toneel.

Toevallig had ik net gisteren velletjes onder de nagelriem van mijn rechterduim afgetrokken. Nu kijk ik dus naar een rood uitziende huid met nog andere losse velletjes er om heen. Want hoe hard je ook trekt en scheurt, die velletjes blijven aanwezig. Ze wisselen elkaar af, gaan in elkaar over als een soort transformer. "De velletjes - transformer". 't Zou zowaar een goede titel zijn voor één of ander goedkoop griezelboek. Ook onder en rond mijn andere nagelriemen bevinden zich losse velletjes. Ze delen allemaal een verhaal met eenzelfde hoofdpersonage; stress. Stress in de vorm van spanning die ik voel bij een spannende film. Stress wanneer ik in de wachtzaal bij de dokter denk aan al de dingen die nog moeten gebeuren. Of stress die voortvloeit uit frustratie wanneer je alweer in de file staat op weg naar je werk. Ik ervaar eigenlijk continue stress. Zelfs met dit nu zo te schrijven, voel ik een spanning zitten hoog in mijn borstkas. Adem Joke, adem en vertraag. Laat de velletjes niet langer transformeren. Het is tijd voor een titel op een iets kwalitatiever boek.

Je lichaam voelt koud aan, na die lange winterwandeling in januari. De dansende vlammen van de haard hebben hun taak dit keer niet volbracht. Hun doordringende hittestralen hebben je huid niet bereikt. Ook die extra warme trui aandoen, heeft nog maar weinig effect. De koude is tot in je binnenkant gedrongen. Het bevriest al je vezels en botten van je lijf, waardoor je iedere ademhaling al rillend naar binnen en buiten brengt. Er zit niets anders op; je moet de douche in! Wetende dat dit is wat je nodig hebt, voer je eerst nog een innerlijke strijd. Want de douche betekent ook eerst nog meer koude, als je daar naakt en kwetsbaar in de badkamer staat. Korte pijn; kom op!Ik laat het water alvast even warm worden voor ik me uitkleed. Om dan vlug onder die kletterende sproeier te gaan staan. Eerst vraag ik me nog af wat me in godsnaam heeft bezielt om dit te doen. Het water wordt met moeite lauw en het kippenvel op mijn huid wordt zo mogelijks nog groter. Ik sluit mijn armen om me heen en houd mijn benen gesloten. De weinige warmte die ik nog over heb, mag absoluut niet ontsnappen! Het lijkt haast een kwestie van leven op dood!  "Onderkoeling in eigen douche." Ik lees de krantenkoppen in mijn hoofd en probeer mijn lichaam nog meer af te sluiten. Net op tijd komen die bevrijdende, levensreddende warme waterstralen door. Ze spoelen het kippenvel zachtjes weg en laten prikkelende sensaties ontstaan. Langzaamaan ontdooi ik. Mijn eerdere twijfel verdwijnt en maakt plaats voor intens genot. Heerlijk deugddoend genot voor lichaam én geest. Bij iedere, warme straal dat op mijn huid wordt afgevuurd, worden wolkjes zorgen meegevoerd. Hoopjes gepieker worden opgelost en er wordt ruimte vrijgemaakt in mijn hoofd. Het is ontdooien en ontwaken tezelfdertijd.

Washandjes...onmisbare stoffen wasdoekjes die je meeneemt op kamp. Donker gekleurde voor de onderkant en licht gekleurde voor het gezicht en bovenlichaam. 't Zijn redders op uitstap wanneer de zon genadeloos haar felle hittestralen op je afvuurt. Of wanneer de zoon voor de zoveelste keer de slaap niet kan vatten omdat zijn lichaam geen verkoeling vindt. 't Zijn afdrogers voor je vingers zodat je niet met natte handen je telefoonscherm moet aanraken wanneer je in bad zit en insoppers van heerlijk schuimende zeep die je mousserend over je lichaam uitwrijft. Maar het zijn ook koortsremmers wanneer ze lauw vochtig op een voorhoofd worden gelegd en beschermers van glazen flesjes op reis. Ze zijn m.a.w. zo eenvoudig dat ze werkelijk voor alles kunnen dienen. Van badpoppen die schuimetend hun reis doorstaan in golvend water tot puistenverwijderaars wanneer ze worden ingesmeerd met groene lotion. Van hondenbrokverstoppers tot knikkerzakjes en van zonnebrildragers tot geldpouches. Steeds dankbaar om het gebruik ervan en toch gooien we ze nadien afgedankt weg in de overvolle wasmand. Wasmanden vol puberzweet, gedragen kousen van een week oud en gebruikt ondergoed. Als ze geluk hebben worden ze na enkele dagen bevrijd van die gistende, bacteriegroeiende plek om dan vervolgens zot gedraaid te worden in een grote trommel vol water en vloeibare chemicaliën. Ik hoop ergens dat ze bewusteloos geraken tijdens hun wasreis, met geheugenverlies tot gevolg. Zo kunnen ze alle traumatiserende beelden die ze hebben gezien, voorgoed vergeten. En dan hoop ik dat vooral voor die donker gekleurde washandjes...

Stel je voor; je rijdt door het prachtige Sloveense landschap met uitgestrekte weides aan weerszijden die begrenst worden door puntige bergen. Kronkelende paadjes leiden je door een typisch Sloveens dorpje met lichtgekleurde huisjes waar sierlijke houten balkonnetjes in uitspringen. De weg is smal waardoor de huizen elkaar bijna kunnen aanraken. Het is best een gekke gedachte dat de mensen in het dorp zo op elkaar geprakt zitten, terwijl rond hen een zee van ruimte is. Maar misschien is dat wel net hun kracht en kunnen wij met ons bekrompen Belgenhoofdje daar gewoon niet bij. Wij bouwen immers alles vol, iedere vierkante meter moet er aan geloven. De Slovenen zijn duidelijk een andere mening toegedaan! In gedachten verzonken over het prachtige decor dat aan je voorbijgaat, kom je plots in een, jawel, file terecht! Een luid toeterende file nog wel! Bij ons zou dat betekenen dat er direct gevaar is. Of het kondigt één of andere gek aan die zich wilt bewijzen in het midden van de weg door - hoe kan het ook anders - blootsvoets de witte middenlijn te volgen. Maar ook hier houdt het een groot cultureel verschil in. Het kondigt namelijk een traditioneel Sloveens trouwfeest aan! De auto's staan allemaal geparkeerd achter elkaar, de ene al wat rechter dan de andere, en iedereen stapt uit. Mensen doen teken naar ons om hen te volgen en zo dus laten we ons bescheiden Belgenautootje ook maar achter. Onderweg in de menigte krijgen we uitleg over het evenement; we zijn blijkbaar aangekomen in het dorp van de bruid. Daar verzamelen alle inwoners zich op een gezamenlijk plein rond het bruidspaar. De bruidegom moet daar vervolgens allerlei proeven uitvoeren, zoals bijlwerpen en nagels kloppen in een gigantische boomstronk. De familie van de bruid mag de inhoud van de proeven kiezen (wat moeten die een pret hebben gehad bij het bedenken ervan!). Als de bruidegom daarin slaagt, krijgt hij van het volk de toestemming om de bruid mee te nemen uit hun dorp. Het is dus eigenlijk een soort testceremonie waarin de bruidegom zijn mannelijkheid moet bewijzen. Een Herculestoneeltje in een Sloveens decor. Na het goed doorstaan van alle proeven - hoera voor deze pas getrouwde macho - wordt er met iedereen geproost aan de hand van sterke Sloveense drank. Sommigen drinken het beschaafd uit een mini shotglaasje terwijl anderen rechtstreeks de hele boel achterover kappen uit de donkergekleurde groene flessen. Een vraag of wij ook ééntje wouden, komt er niet. Nee nee, het is gewoon een bevel waarbij geen enkele tegenspraak mogelijk is! En dat we nog verder moesten rijden is ook geen excuus! Dat kan ook met een glaasje op, zodus de Sloveense feestbende!

Kinderen zouden boemerangs als voorbeeld gebruiken. Hoewel die dingen eigenlijk nooit echt terugkomen. Maar mogelijks ligt dat aan mijn scheve handzwaai (of te sterke 'wind' wanneer er mensen bijstaan waar je nog indruk op wilt maken). Of mama's en papa's die, hoe hard ze ook verwenst worden, altijd aanwezig blijven in het leven van hun kroost. Althans, in de beste gevallen. Voor mij zijn de terugkerende dingen wat minder roos gekleurd, op mijn geweldig gezin en de ik - ben - altijd - zo - blij - als - je - er - bent hond na. De eeuwige was waarvan ik konijnen verdenk er in te paren, gezien de constante groei ervan, is zo'n perfect voorbeeld. Net als onze zwarte trappen (koop dit nooit!) die altijd pluisjes en stofdeeltjes dragen. Of dat de vuilbakken - inclusief papiermand - na een week uitpuilen en er tandpastastrepen de wasbak in de badkamer versieren. Kousen wiens partner hen in de steek heeft gelaten, rusten eindeloos in een muffe schuif. Ze zijn intussen al met een vijftigtal, voldoende om nieuwe relaties aan te gaan zou je denken maar ze blijven wachten op die ene. Kruimels onder stoelen nadat Mister Dyson net gepasseerd is en kledij NAAST de wasmand in plaats van er IN. Ik bedoel; hoe groot moeten ze zo'n ding maken? 't Zijn kleine alledaagse frustraties die steeds terugkeren. Maar eens ze weg zijn ga je ze missen en al zeker wanneer ze een bepaald persoon typeren. Dus vloek af en toe, maak er soms eens ruzie over als dat je deugd doet, en geniet dan verder van die dagelijkse mini - boemerangs!

Dit is de eerste keer dat het gebruik van letterlijke taal voor mij als moeilijk aanvoelt. Meestal is het de figuurlijke taal die me mijn wenkbrauwen doet fronsen. Er zijn dan ook echt heel vreemde uitspraken en gezegdes binnen ons Nederlands taaltje. Woordgebruiken die zo vreemd geplaatst worden in een zin, dat ze je laten verdwalen in je hoofd. Op zoek naar de juiste schakels binnen alle mogelijke taalleidingen die je hebt opgebouwd doorheen de jaren. Ze laten me soms zo ver achter in het taaldoolhof, dat ik me enkel nog focussen op de uitweg. De spreker die dan voor me zit, doet er even niet meer toe. Maar goed, terug naar het oorspronkelijke onderwerp maar; een letterlijke sprong. Toevallig ben ik net in de bekende badplaats Oostende, wanneer ik dit hier neerpen. Bij het uitzicht op de zee vanuit het appartement waar ik verblijf, denk ik spontaan aan het springen over de watergolven. Samen met mijn kinderen hand in hand of zèlf als kind zijnde. Het blijft een speelse oproep naar je innerlijke kind waar ik keer op keer niet aan kan weerstaan. Zelfs nu ik dus al 40 (+1) ben! Een iets meer recentelijke sprong was die van enkele dagen geleden op het strand. Ik volgde een plat gemaakt stuk strand vanaf dijkhoogte tot aan het harde zand. Of dat was toch alleszins de bedoeling. Want twee meter voor het harde stuk, waren de graafmachines gestopt met het zand gelijk te maken. Geen goesting meer? Of vonden ze het fijn om iedereen dat laatste stuk te zien afspringen? Bejaarde mensen die gedwongen werden om hun jeugdigheid weer in te springen, nadat ze met kleine voorzichtige stapjes het vlakke pad volgen. Of kinderen die op het einde getrakteerd werden op een speelberg, na een saai stuk te hebben gewandeld met hun ouders die er alles aan deden om het zand uit hun schoenen te weren. De graafmachines keken geamuseerd toe terwijl ze vastberaden verder staakten. Een staking ter bescherming van het innerlijke kind. Dat de spoorwegen daar maar eens een voorbeeld aan nemen!

Ik zit op een heuveltje in het midden van het strand - of ja, toch alleszins op een plek die voor het midden kan doorgaan - en kom tot rust. Mijn handen glijden door het geelbruine eindeloze zachte tapijt en het fijnste zand sijpelt door mijn vingers naar benee. Het is een voortdurend spel van grijpen en loslaten. Voor me graven kinderen de mooiste zandkastelen onder begeleiding van de sterke armspieren van hun ouders. Het wordt een speels gevecht tussen Moedertje Natuur en Vadertje Tijd. Tussen de kastelen door spelen jongeren voetbal terwijl gieberende meisjes proberen om het kleine blauwe racketballetje in de lucht te houden. Bij iedere val van het balletje wordt hun gelach weer even aangewakkerd. Ik sluit mijn ogen om de typische strandgeluiden beter in me op te nemen. Krijsende meeuwen, ruisende golven en kloppende hamers op strandzeilen die echoën tegen de hoge flatgebouwen. Ze nemen me stuk voor stuk mee naar mijn kindertijd waarin ik vele uren al spelend op het strand doorbracht. Nu heb ik er plezier met mijn eigen gezin en ben ik dankbaar om deze nostalgische plek met hen te kunnen delen. Het is er ook gewoon werkelijk prachtig, ongeacht het jaargetij! Het is een rustige constante in mijn hectische leven. Een zekerheid om terug tot jezelf te komen. Het strand is er àltijd, met de ruisende golven en de krijsende meeuwen. Het laat zich niet opjagen, het doet niet aan deadlines, het is er gewoon hoe het is. Het straalt rust uit in al zijn eigenheid en laat je trager stappen en zwaarder lopen. 't Laat je verwonderen door zijn prachtige schelpen of andere aangespoelde vondsten. 't Laat je vergeten bij iedere windstoot waar je tegen aanbotst en weer opleven bij die flikkerende gouden gloed wanneer de zon op het water schijnt. Het ademt, het beweegt, het speelt en lààt zich bespelen. Zonder zorgen, stress wegvegend, puur zoals het is. Dank om deze magische plek!

Geuren zijn niet zomaar losse, al dan niet chemisch ruikende gasdeeltjes. Ze doen iets met onze hersenen. Mogelijks ontstaat er een verdedigingsreactie van ons brein door een afkeer te uiten voor dat bakje vervallen vlees, dat stinkend in de koelkast ligt te rotten. Zonder die bedorven geur had je het hele zaakje misschien vlot naar binnen gewerkt, waardoor de wc - pot je nieuwe beste vriend werd. Of een geur roept bepaalde herinneringen bij je op. Zoals een chloorlucht dat bij een zwembad hoort en een muffe koekjesgeur bij je grootouders thuis. Ik ben zo héél erg fan van aftersun. Ik noem het "vakantie in een potje" en waan me in tropische oorden wanneer ik het op mijn huid uitsmeer. Het laat me terugkeren naar ontspannen zonvakanties die een rode gloed op mijn gezicht - of hele lijf - hebben achtergelaten. Het doet me denken aan zwoele zomeravonden met prachtige goudoranje zonsondergangen en verfrissende cocktails met zo'n parasolletje bij. Het is een frisse geur om bij weg te dromen, om te genieten in zijn pure vorm. Beter dan parfum of het allerduurste wasmiddel. En... je kan de rekening ervan binnenbrengen bij de mutualiteit! :)